Emeklilik yaşı (EYT) konusu, 1999 yılında DSP, ANAP ve MHP koalisyon hükümeti tarafından kabul edilen ve emeklilik yaşını yükselten 4447 sayılı yasa ile ortaya çıktı. 8 Eylül 1999 tarihine kadar SSK’lıların emeklilik için iki şartı yerine getirmesi gerekiyordu: Kadınlar için 20 yıl, erkekler için 25 yıl ve 5 bin gün prim ödemesi. 1999’dan sonra, yaş şartı üçüncü bir kural olarak getirildi.
Emeklilik yaşı kadınlarda 58’e, erkeklerde 60’a, prim gün sayısı ise 7 bin güne çıkarıldı. 8 Eylül 1999 tarihinden önce istihdam edilenler için, kadınlar için 40-58 yaş, erkekler için 44-60 yaş arasında değişen kademeli bir geçiş dönemi getirildi. Emekli Sandığı ve Bağ-Kur kapsamında olanlar için de emsal yaş sınırı getirildi. Böylece şikayetler iki yıldan 18 yıla çıktı.
Ardından yönetmeliğin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurular oldu.
Anayasa Mahkemesi, kademeli geçiş kararlarını “adil, makul ve ölçülü” olduğu gerekçesiyle iptal etti. Daha sonra, 23 Mayıs 2002 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yeni bir kademeli geçiş programı kabul edildi. Geçiş koşulları, 20 ve 25 yıllık sigorta koşullarını sürdürdü; Ancak yeni sistem, 5 bin ile 5 bin 975 gün arasında değişen prim gün şartı ile kadınlarda 40-56, erkeklerde 44-58 yaş şartını getirdi.
Ortaya çıkan mağduriyet yıllarca tartışmalara neden oldu. Sonunda durumu seçimden önce çözeceğini savunan iktidar, yaptığı bir düzenlemeyle yaş kuralını kaldıracağını, 5 bin prim günü tamamlayanların emekli olabileceğini en çok açıklamalarda bulunarak açıkladı. Yetkili kişiler, emeklilik yaşı (EYT) olanların yaşına bakılmaksızın emekli olabileceklerini bildirdi.
02
2. Yönetmelikten beklenti neydi?
Özellikle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in yaptığı açıklamalarla kadınlarda 5 bin, erkeklerde 20, erkeklerde 25 yaşını dolduran herkesin yaşını doldurmadan emekli olabileceği netlik kazandı. veya diğer kriterler.
03
3. Düzenleme hangi noktaları içeriyor?
Açıklamaların ardından EYT konusunda hazırlanan yasa tasarısı Meclis’e sunuldu. Dört unsurdan oluşan teklifin iki unsuru vakfa aittir.
9 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta ve prim günlerini tamamlayan herkesin emekli olabilmesi sağlandı.
İkinci olarak, çalışma hayatını desteklemek ve kayıtta devam edebilmek için sosyal güvenlik takviye primi getirilmiştir. Yüzde 5’lik bir temel prim getirildi. 500 liralık takviye sağlandı.
04
4. Bonus gün tartışması nedir?
Ancak faturada prim günü ile ilgili bir derecelendirme olduğu görüldü. Yönetmeliğe göre EYT’de kademeli prim günü aranacak. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar, yaş dışındaki şartları da yerine getirerek emekli olabilecekler.
Yönetmeliğe göre SSK’lılar 4447 sayılı Kanunla getirilen kademeli prim gününe tabi olacak. Kademeli prim günü 5 binden başlayıp 5 bin 975 güne çıkacak. 5 bin prim gün ile emekli olmak mümkün olmayacak. Çünkü çalışanların (1995-99 yılları arasında girenler için) ikramiye gün sayısı 5 bin 750-5 bin 975 gün arasında değişiyor.
Bağ-Kur ve Emekli Sandığı sigortalılarında kadınlar için 7 bin 200 gün, erkekler için 9 bin gün prim gün kuralı var.
05
5. Anlaşma, hizmetlerin bir kombinasyonunu içeriyor mu?
Kısaca farklı statülerdeki bireylerin çalışma hayatlarına yaptıkları tüm çalışmaların entegre edilmesi ve tek statü üzerinden emekli aylığı alınması süreci olarak tanımlanabilecek hizmet konsolidasyonundan EYT üyelerinin yararlanıp yararlanamayacağı konusuna yasa tasarısında yer verilmiyor.
06
6. EYT’liler kısmi emeklilikten yararlanır mı?
1999’daki düzenlemeden önce, 50 yaş ve üstü kadınlar ve 55 yaş ve üstü erkekler 3600 prim gün ve 15 yıl sigortalı ile kısmen emekli olabiliyordu.
30 Ocak’ta Meclis’e gelen EYT yönetmeliği ile 3600 prim günü hariç tutuldu. Mevcut mevzuata göre kısmi emeklilik için kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş sınırı aranmaktadır.
Kısmi emeklilik uygulaması, daha yaşlı ve prim ödeme gün sayısını tamamlayamayan bireyler için normal emekliliğe göre daha az primle emekli olma imkanı sunmaktadır. Kısmen emekli olanlar en düşük emekli maaşı ile emekli olurlar.
Bu durumda kısmi emeklilikte mevcut kanun kararları devam edecektir. 3600 prim gün üzeri SSK’lı kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilecek.
Bağ-Kur’lu erkekler, 5400 prim gün üzerinden kadınlarda 56, erkeklerde 58 yaşında emekli olabilecek.
07
7. EYT’li emekliler başka işyerinde çalışabilecek mi?
EYT’den sonra emekli olanlar, isterlerse 10 gün içinde kendi işyerlerinde çalışmaya devam edecekler. Bu koşullarda patrona yüzde 5 ikramiye eki verilecek. Ancak emekli olduktan sonra başka bir işyerinde çalışmaya başlayacak olan EYT’li için bu söz konusu olmayacaktır. Bu patrona ek bir yük getirecektir.
08
8. Prim matrahı nasıl işleyecek?
Hazine, çalışma hayatını desteklemek ve üretime devam etmek amacıyla sosyal güvenlik primini getirerek, her çalışanın emekliliğini takip eden 10 gün içinde aynı işyerinde yeniden çalışmaya başlamak zorunda kalanlar için yaklaşık 500 TL, Hazine yüzde 5 katkı payı alıyor. pekiştirme kelimelerin öznesi haline gelir.
